พักหลังๆนี้ มักจะได้ยินคำเหล่านี้มากขึ้นครับ คำว่า เทโลเมียร์ (Telomere) เทโลมีเรส (Telomerase) และ Telomere Test จากแวดวงผู้ที่สนใจเรื่องศาสตร์อายุรวัฒน์ โดยเฉพาะการต่อต้านความชรา
เทโลเมียร์(Telomere) คืออะไร?
ตอบ คือ ส่วนปลายสุดของโครโมโซมที่คอยห่อหุ้มเพื่อปกป้องยีนที่อยู่ข้างใน ไม่ให้หลุดลุ่ย เสียหาย จากการแบ่งตัวของเซลล์
- เอาละสิ สำหรับคนที่ไม่ได้เรียนสายวิทย์ หรือเรียนแล้วเอาความรู้ถวายคืนพระอาจารย์กลับไปหมดแล้ว มีศัพท์ต้องอธิบายกันก่อน คนที่เข้าใจแล้วข้ามข้อนี้ไปเลยครับ
การแบ่งตัวของเซลล์ เซลล์ คือ ส่วนเล็กที่สุดในการเป็นสิ่งมีชีวิตของเรา ที่จะมีกิจกรรมต่างๆ ตามหน้าที่ของมัน ที่สำคัญ คือ เซลล์จะมีการแบ่งตัว ครั้งแล้วครั้งเล่า แต่ไม่เกิน 60 ครั้งเท่านั้นในช่วงชีวิตมนุษย์
- ที่สำคัญ คือ เมื่อมีการแบ่งเซลล์แต่ละครั้ง เจ้า Telomere จะหดสั้นลงเรื่อยๆ จนถึงจุดหนึ่ง Telomereจะหดสั้นลงจนหมดเกลี้ยงในที่สุด ซึ่งยีนจะเริ่มหลุดลุ่ยเสียหาย เซลล์ก็จะไม่สามารถแบ่งตัวได้อีกต่อไป ทำให้เซลล์เสื่อม หมดอายุ ตายลงไป ไม่มีการทดแทน (เราก็จะแก่)
- คงพอเห็นความสัมพันธ์ของ Telomere กับความชรา แล้วนะครับ คือ Telomere ยิ่งสั้นเราก็ยิ่งแก่ นักวิทยาศาสตร์ได้นำเอาหลักการนี้ มาใช้เป็นดัชนีวัดความชราของเซลล์ และสามารถใช้ในการประเมินสุขภาพโดยรวมได้ด้วย ซึ่งเรียกว่า Telomere Test
เทโลมีเรส (Telomerase) คืออะไร?
ตอบ เทโลมีเรส (Telomerase) คือ เอนไซม์ที่ใช้สร้าง Telomere หรือพูดง่ายๆว่า ทำหน้าที่รักษา telomere ไม่ให้หดสั้นลงนั่นเอง
- นักวิทยาศาสตร์เชื่อกันมานานแล้วว่า Telomerase น่าจะเป็นความหวังในการหยุดยั้ง หรือชะลอการแก่ในระดับเซลล์ได้
- Ronald A. DePinho และคณะ ทำการทดลองโดยนำหนูมาตัดต่อพันธุกรรม เพื่อให้ไม่สามารถสังเคราะห์ Telomerase ได้ ทำให้หนูในรุ่นถัดๆ ไปมี Telomere สั้นลงเรื่อยๆ
- พวกเขาพบว่าหนูที่มี Telomere สั้นแก่เร็วกว่าหนูปกติ และมีอาการป่วยของโรคชรา เช่น กระดูกพรุน เบาหวาน ระบบประสาทเสื่อม ฯลฯ อย่างเห็นได้ชัด และมีอายุสั้นกว่าหนูปกติ
- เมื่อนักวิจัยฉีดสาร ที่มีคุณสมบัติกระตุ้นให้ Telomerase ของหนูที่ถูกตัดต่อพันธุกรรมกลับมาทำงานอีกครั้ง ก็พบว่าหนูเหล่านั้นมีอาการดีขึ้นอย่างชัดเจน อาการที่เกิดจากความชราค่อยๆ หายไป อวัยวะภายในที่เสื่อมก็ฟื้นตัวขึ้นมา ระบบประสาทดีขึ้น มีขนาดของสมองใหญ่ขึ้น
- นับว่าเป็นครั้งแรกที่นักวิทยาศาสตร์สามารถแสดงให้เห็นว่า Telomerase ย้อนกลับกระบวนการชราในสัตว์ทดลองได้
สถานการณ์ปัจจุบัน
- ตอนนี้การวัดความยาวของ Telomere จะช่วยประเมินอายุจริงๆ ของคนเราได้ดี เช่น คนอายุ 40 ปี พอทำ Telomere Test แล้วพบว่าอายุจริงตามสภาพความเสื่อมของร่างกายอาจจะเท่ากับ 50 ปี ซึ่งสะท้อนให้เห็นว่า การบริโภค การออกกำลัง และการควบคุมความเครียด ไม่ดี ร่างกายเลยเสื่อมเร็ว ซึ่งเป็นการดีที่รู้ตัว จะได้รีบฟื้นฟู
- ปัจจุบันมีผลิตภัณฑ์ที่สามารถเพิ่มความยาวให้กับ Telomere ช่วยชะลอความเสื่อมของเซลล์ เช่น สารสกัดจาก รากแอสทราลากัส (Astragalus propinquus) ต่อไปคงจะมีการวิจัยและพัฒนาในเรื่องนี้อย่างกว้างขวางมากขึ้น
มองไปในอนาคต
- ต่อไป Telomere Test น่าจะใช้กำหนด อายุที่เหลืออยู่ ของเราได้อย่างแม่นยำ ปัญหาคือ
- ท่านกล้าพอที่จะรับรู้วันตายของตัวเอง หรือคนที่ท่านรักเหรอครับ เพราะสวดมนต์ ขอพรทีไร ก็ขอให้อายุมั่นขวัญยืนกันทั้งนั้น
- สมมุติว่าท่านกล้าพอระรับรู้ว่าท่านเหลือเวลาดูโลกอีก 6 ปี ท่านจะบอกครอบครัวไหม? บอกยังไง?
- บริษัทประกันอาจนำผล Telomere Test มาใช้คิดเบี้ยประกันก็ได้ แบบว่าถ้าเป็นพวกเสื่อมเร็ว เสื่อมมาก ต้องคิดเบี้ยสูง
- อีกหน่อยบริษัทต่างๆ จะรับคนเข้าทำงานอาจจะเลือกคนที่มีสมรรถภาพสูงกว่าจากผล Telomere Test ก็เป็นได้
- สำหรับท่านทั้งหลายที่อยากดูแลสุขภาพแบบง่ายๆ ก็มีข้อแนะนำถึงวิธีทำให้ Telomere ไม่หดสั้นเร็ว โดย
- ไม่เครียด
- ไม่ให้อ้วน
- ออกกำลังกาย
อนาคตคนจะไม่แก่ตาย แต่ตายจากสาเหตุอื่นช่วยไม่ได้นะ
ตอบลบ